Toruńska Orkiestra Symfoniczna wraz z Centrum Kultury "Dwór Artusa" realizowała projekt w ramach programu "Muzyczny Ślad" Instytutu Muzyki i Tańca, którego celem było wydanie publikacji nutowej, obejmującej cztery dotychczas niewydane utwory wybitnego polskiego skrzypka i kompozytora – Karola Lipińskiego: Fantazja i wariacje op. 33 na motywach z opery Krakowiacy i górale J. Stefaniego, 3 Polonezy op. 9: nr 1 A-dur, nr 2 e-moll, nr 3 D-dur. Autorami wszystkich opracowań są: jeden z najwybitniejszych polskich skrzypków - prof. Konstanty Andrzej Kulka, propagator muzyki polskiej – prof. Andrzej Wróbel oraz Piotr Wróbel. Wydawnictwo dostępne jest bezpłatnie.

Karol Lipiński (1790 – 1861) był jednym z najwybitniejszych wirtuozów skrzypiec pierwszej połowy XIX w., stawianym na równi z Niccolo Paganinim, z którym się przyjaźnił. Z niezrozumiałych powodów o jego twórczości jednak zapomniano, mimo iż w środowisku muzycznym znany jest jako „polski Paganini”. Wielu spośród krytyków uważa, że swą grą przewyższał konkurenta. Utwory na skrzypce Karola Lipińskiego stanowią wzorcowy przykład polskiej literatury wiolinistycznej o charakterze wirtuozowskim okresu romantycznego XIX wieku. Lipiński, który był postrzegany przez współczesnych na równi z najwybitniejszymi wirtuozami swojej epoki, jak N. Paganini czy później H. Wieniawski był również niezwykle zdolnym kompozytorem. Podobnie jak inni wirtuozi skrzypiec czy fortepianu, tworzył głównie na własne potrzeby. Kompozycje te cechuje jednak nie tylko wysoka wirtuozeria ale również wysoki kunszt kompozytorski. Co istotne, większość utworów jest mocno osadzona w polskiej tradycji muzycznej, podobnie jak twórczość F. Chopina oraz H. Wieniawskiego. Twórczość Lipińskiego obfituje w elementy narodowe wyraźnie dochodzące do głosu w polonezach, których skomponował ponad trzydzieści, a które były jego ulubioną formą wypowiedzi artystycznej. Polonezy op. 9 w oryginale napisane na skrzypce i kwartet smyczkowy, w opracowaniu na skrzypce i fortepian cechują się najwyższym kunsztem wirtuozowskim, znacznie przewyższającym twórczość innych europejskich wirtuozów skrzypiec tamtych czasów, takich jak Paganini, Vieuxtemps, Ernst. To utwory o wspaniałej, szlachetnej inwencji melodycznej i świetnie poprowadzonej formie. Oparte są na konstrukcji reprezentacyjnego narodowego tańca polskiego, poloneza, utrzymanego w metrum trójdzielnym w tempie umiarkowanym. Polonezy op. 9 ze względu na swoją wartość artystyczną długo utrzymywały się w repertuarze koncertowym i były wysoko oceniane przez współczesnych. Cała Europa słuchała polonezów Lipińskiego, sławiących patriotyzm i dumę polską. Pisał o tym Franciszek Liszt - „W polonezach Lipińskiego serce znów bije żywo i namiętnie... Tak, jak biło przed klęską”. Trzy Polonezy op. 9 są idealnym przykładem użycia polskiego tańca narodowego jako podstawy do narracji ekspresji artystycznej oraz pokazania wirtuozowskich możliwości instrumentu oraz wykonawców. Fantazja i wariacje op. 33 oparte są na motywach z opery „Krakowiacy i Górale” J. Stefaniego. Utwór ma charakter popisowy i opiera się na dość szablonowych chwytach: szybkie pasaże, dwudźwięki, tryle pojedyncze i podwójne.

W wydawnictwie nutowym znalazły się następujące utwory:

• K. Lipiński – Polonez A-dur op. 9 nr 1
• K. Lipiński – Polonez e-moll op.9 nr 2
• K. Lipiński – Polonez D-dur op. 9 nr 3
• K. Lipiński - Fantazja i wariacje op. 33 na motywach z opery Krakowiacy i górale J. Stefaniego

Autorami publikacji byli: Konstanty Andrzej Kulka, Andrzej Wróbel i Piotr Wróbel.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Muzyczny ślad” realizowanego przez Instytut Muzyki i Tańca.

Wydawca: Centrum Kultury Dwór Artusa
Partner: Toruńska Orkiestra Symfoniczna
Dofinansowano ze środków Gminy Miasta Toruń
 

MATERIAŁY DOSTĘPNE W PONIŻSZYCH LINKACH: